Er
zijn allerlei soorten vragen met bijbehorende antwoorden. Als
softwaretester moet je de juiste vraag weten te stellen om een antwoord
te krijgen dat jou verder helpt om de software goed op te leveren. Stel
jij de juiste vragen? En weet je dan ook wat voor antwoord je kunt
verwachten? Onlangs vroeg ik me af wat de juiste vragen zijn voor
softwaretesters en in het algemeen. Daarom ga ik in dit blog wat dieper
in op het stellen van vragen, wat voor soort vragen er zijn en waarom we
vragen stellen. Vooral omdat ik ervaar dat het stellen van de juiste
vragen best gecompliceerd is.
Waarom vragen?
Je kunt om verschillende redenen een vraag stellen, bijvoorbeeld om
iets te begrijpen, iemand aan te zetten tot actie, iemand om hulp te
vragen of om zaken te toetsen. Wat wil je met een vraag bereiken, is de
vraag áchter de vraag. Je bent op zoek naar antwoorden en vaak het
liefst zo snel mogelijk naar het juiste en volledige antwoord. Om dat te
krijgen, moet je weten welke vraag je moet stellen.
Soorten vragen met diverse antwoorden
Er zijn verschillende soorten vragen die je helpen om een antwoord te
vinden of iemand aan te zetten tot actie. Zo heb je de open vragen,
gesloten vragen en keuzevragen. Open vragen zijn vragen die beginnen met
een vragend voornaamwoord zoals; hoe, waarom, wie, wat en waarop.
Meestal staan deze woorden aan het begin van een zin/vraag en het
antwoord kan niet ja of nee zijn.
Gesloten vragen zijn vragen waarop maar één antwoord mogelijk is. Ze
beginnen met de persoonsvorm van een werkwoord. Bijvoorbeeld vind je dit
leuk?, hou je van zwemmen? Is rood je lievelingskleur?
Bij de keuzevraag, zijn de antwoordmogelijkheden al in de
vraagstelling genoemd. Zoals bijvoorbeeld hou je van pizza of van patat?
Daarnaast heb je nog de meerkeuzevraag die veel wordt gebruikt bij
examens en psychologische testen. Dit helpt om antwoorden te
categoriseren, resultaten snel na te kunnen kijken en een uitslag te
berekenen.
Directe en indirecte vragen
De soorten vragen hierboven komen je vast bekend voor. Wat misschien
minder bekend is, maar wel belangrijk voor het antwoord dat je kunt
verwachten, is het stellen van directe of indirecte vragen. Deze kunnen
van strategische of reflecterende aard zijn. Je kunt vragen retourneren,
doorvragen, suggestief, retorisch en hypothetisch stellen. Er zijn veel
technieken om iets uit te vragen en daarbij door te vragen om te komen
tot wat je precies weten wil en/of aan te zetten tot actie. Door me in
deze vraagsoorten te verdiepen, ontdekte ik onlangs mijn eigen valkuil
die je misschien ook wel van jezelf herkent.
Stel ik de juiste vragen in mijn werk?
Als recruiter voor softwaretesters stel ik veel vragen. Het is aan mij om in sollicitatiegesprekken naar boven te halen wat iemands motivatie is, of iemand bij onze organisatie en het vakgebied
past. Dat moet ik op zo'n wijze proberen te doen dat ik deze informatie
naar boven krijg én een prettig gesprek voer. De kandidaat moet niet
het gevoel krijgen in een soort van verhoor terecht te zijn gekomen. Ik
maak van alle hierboven genoemde vraagtechnieken gebruik, althans dat
probeer ik.
Want als ik heel eerlijk ben, vraag ik misschien niet altijd even
kritisch door. Ik neem nog wel eens aan dat iets gewoon zo is. Ik vul
dan zaken aan vanuit mijn eigen werkelijkheid, ervaring en
interpretatie. Gelukkig gaat dat door de jaren ervaring en intuïtie
meestal goed, maar je kunt er flink naast zitten. Dan is het goed om
controlevragen te stellen, goed door te vragen en door middel van
samenvatten te toetsen of je het goed hebt begrepen.
Doe ik het wel goed?
Dat is een hele klus want naast de juiste vragen stellen, moet je
vooral ook goed luisteren. Een antwoord samenvatten en de juiste
vervolgvraag stellen is een kunst op zich. Voor mij betekent dit vooral
veel doen en me kwetsbaar en open opstellen. Want als je echt wil weten
hoe het zit, moet je mensen op hun gemak stellen, open en respectvol
zijn en zaken delen. Pas dan krijg je in mijn beleving de juiste meest
eerlijke antwoorden en daar zoek je naar.
Ook als softwaretester moet je vragen, doorvragen en nog meer vragen
De juiste vragen stellen is een belangrijk onderdeel van het werk van mijn collega softwaretesters, business analisten en functioneel beheerders.
Het is voor hen aan de orde van de dag om de eisen en wensen goed in
kaart te brengen. Anders kunnen zij onmogelijk beoordelen of software
volgens de verwachtingen werkt en juist is opgeleverd. Daarnaast moet je
als functioneel beheerder
de software goed in beheer kunnen nemen en dat kan alleen maar als je
helder hebt waar iets toe dient en hoe het wordt gebruikt.
Vragen leren stellen
Binnen alle trainingen
die mijn nieuwe en bestaande collega’s volgen, staat het uitvragen
vanuit je eigen kracht op de agenda. Zo bieden we een training
interviewtechnieken. Hierin leer je door verschillende vragen te stellen
niet alleen de juiste informatie naar boven te halen, maar deze ook
goed weer te geven en vervolgens te toetsen. Na het lezen van dit blog
is mijn vraag aan jou: stel jij de juiste vragen? Vind je het lastig of
juist heel makkelijk om informatie naar boven te krijgen?
