Softwaretester, stel jij de juiste vragen?

Er zijn allerlei soorten vragen met bijbehorende antwoorden. Als softwaretester moet je de juiste vraag weten te stellen om een antwoord te krijgen dat jou verder helpt om de software goed op te leveren. Stel jij de juiste vragen? En weet je dan ook wat voor antwoord je kunt verwachten? Onlangs vroeg ik me af wat de juiste vragen zijn voor softwaretesters en in het algemeen. Daarom ga ik in dit blog wat dieper in op het stellen van vragen, wat voor soort vragen er zijn en waarom we vragen stellen. Vooral omdat ik ervaar dat het stellen van de juiste vragen best gecompliceerd is.

Waarom vragen?

Je kunt om verschillende redenen een vraag stellen, bijvoorbeeld om iets te begrijpen, iemand aan te zetten tot actie, iemand om hulp te vragen of om zaken te toetsen. Wat wil je met een vraag bereiken, is de vraag áchter de vraag. Je bent op zoek naar antwoorden en vaak het liefst zo snel mogelijk naar het juiste en volledige antwoord. Om dat te krijgen, moet je weten welke vraag je moet stellen.

Soorten vragen met diverse antwoorden

Er zijn verschillende soorten vragen die je helpen om een antwoord te vinden of iemand aan te zetten tot actie. Zo heb je de open vragen, gesloten vragen en keuzevragen. Open vragen zijn vragen die beginnen met een vragend voornaamwoord zoals; hoe, waarom, wie, wat en waarop. Meestal staan deze woorden aan het begin van een zin/vraag en het antwoord kan niet ja of nee zijn.

Gesloten vragen zijn vragen waarop maar één antwoord mogelijk is. Ze beginnen met de persoonsvorm van een werkwoord. Bijvoorbeeld vind je dit leuk?, hou je van zwemmen? Is rood je lievelingskleur?

Bij de keuzevraag, zijn de antwoordmogelijkheden al in de vraagstelling genoemd. Zoals bijvoorbeeld hou je van pizza of van patat? Daarnaast heb je nog de meerkeuzevraag die veel wordt gebruikt bij examens en psychologische testen. Dit helpt om antwoorden te categoriseren, resultaten snel na te kunnen kijken en een uitslag te berekenen.

Directe en indirecte vragen

De soorten vragen hierboven komen je vast bekend voor. Wat misschien minder bekend is, maar wel belangrijk voor het antwoord dat je kunt verwachten, is het stellen van directe of indirecte vragen. Deze kunnen van strategische of reflecterende aard zijn. Je kunt vragen retourneren, doorvragen, suggestief, retorisch en hypothetisch stellen. Er zijn veel technieken om iets uit te vragen en daarbij door te vragen om te komen tot wat je precies weten wil en/of aan te zetten tot actie. Door me in deze vraagsoorten te verdiepen, ontdekte ik onlangs mijn eigen valkuil die je misschien ook wel van jezelf herkent.

Stel ik de juiste vragen in mijn werk?

Als recruiter voor softwaretesters stel ik veel vragen. Het is aan mij om in sollicitatiegesprekken naar boven te halen wat iemands motivatie is, of iemand bij onze organisatie en het vakgebied past. Dat moet ik op zo'n wijze proberen te doen dat ik deze informatie naar boven krijg én een prettig gesprek voer. De kandidaat moet niet het gevoel krijgen in een soort van verhoor terecht te zijn gekomen. Ik maak van alle hierboven genoemde vraagtechnieken gebruik, althans dat probeer ik.

Want als ik heel eerlijk ben, vraag ik misschien niet altijd even kritisch door. Ik neem nog wel eens aan dat iets gewoon zo is. Ik vul dan zaken aan vanuit mijn eigen werkelijkheid, ervaring en interpretatie. Gelukkig gaat dat door de jaren ervaring en intuïtie meestal goed, maar je kunt er flink naast zitten. Dan is het goed om controlevragen te stellen, goed door te vragen en door middel van samenvatten te toetsen of je het goed hebt begrepen.

Doe ik het wel goed?

Dat is een hele klus want naast de juiste vragen stellen, moet je vooral ook goed luisteren. Een antwoord samenvatten en de juiste vervolgvraag stellen is een kunst op zich. Voor mij betekent dit vooral veel doen en me kwetsbaar en open opstellen. Want als je echt wil weten hoe het zit, moet je mensen op hun gemak stellen, open en respectvol zijn en zaken delen. Pas dan krijg je in mijn beleving de juiste meest eerlijke antwoorden en daar zoek je naar.

Ook als softwaretester moet je vragen, doorvragen en nog meer vragen

De juiste vragen stellen is een belangrijk onderdeel van het werk van mijn collega softwaretesters, business analisten en functioneel beheerders. Het is voor hen aan de orde van de dag om de eisen en wensen goed in kaart te brengen. Anders kunnen zij onmogelijk beoordelen of software volgens de verwachtingen werkt en juist is opgeleverd. Daarnaast moet je als functioneel beheerder de software goed in beheer kunnen nemen en dat kan alleen maar als je helder hebt waar iets toe dient en hoe het wordt gebruikt.

Vragen leren stellen

Binnen alle trainingen die mijn nieuwe en bestaande collega’s volgen, staat het uitvragen vanuit je eigen kracht op de agenda. Zo bieden we een training interviewtechnieken. Hierin leer je door verschillende vragen te stellen niet alleen de juiste informatie naar boven te halen, maar deze ook goed weer te geven en vervolgens te toetsen. Na het lezen van dit blog is mijn vraag aan jou: stel jij de juiste vragen? Vind je het lastig of juist heel makkelijk om informatie naar boven te krijgen?