Coaching in software testen deel 1: soorten coachen

Binnen het vakgebied software testen en in mijn privéleven, zie ik dat steeds meer mensen een coach hebben. Ook zie ik het aantal coaches als een paddenstoelen uit de grond schieten. Hoe komt dit toch en waarom zou jij of zou ik een coach nodig hebben? En helpt een coach daadwerkelijk om beter te functioneren? Allemaal vragen die ik in een driedelige blogserie ga bespreken. Daarnaast ben ik erg benieuwd hoe jij kijkt naar het fenomeen coaching in het algemeen en binnen het software testvak in het bijzonder.

Werkgerelateerd coachen

Zelf heb ik onlangs een training gevolgd die ging over werkgerelateerd coachen. Ik was nieuwsgierig naar wat ”coachen” allemaal inhoudt en of ik daar iets mee kon doen in mijn werk. Het wat een zeer leerzame training waarvan ik meer heb geleerd dan ik vooraf had kunnen vermoeden. Je hoort het al, ik ben helemaal om en wil bijna zeggen: iedereen aan de coach. Hoe dit bij mij ontstaan is, leg ik verderop nog uit. Eerst wil ik terug naar de basis. Wat verstaan we precies onder coaching? Ik heb namelijk het idee dat hier nog wel eens een aantal zaken door elkaar worden gehaald.

Wat is coachen?

Als je op internet zoekt naar de definitie van coachen, vind je het volgende in de dikke Van Dale:

Coach (de; m,v; meervoud: coaches)
1 iem. die sporters adviseert en begeleidt
2 persoonlijk begeleider, bv. van een werknemer om die beter te laten functioneren coa·chen (coachte, heeft gecoacht)

1 als coach begeleiden.

Verder vond ik op woorden.org de volgende definitie:

Coaching zelfst.naamw. (v.)

Uitspraak: ['kotʃɪŋ] begeleiding van een persoon of groep in een leerproces om de professionaliteit en het functioneren te verbeteren Voorbeelden: `persoonlijke coaching`, `een coachingstraject afspreken`

En wikipedia geeft de volgende definitie:

Coaching is een Engelse term die voor veel verschillende begeleidingsvormen gebruikt wordt. Andere veelgebruikte termen voor het begeleiden van mensen zijn: supervisie, mentoring, counseling en therapie. De literatuur is niet eenduidig over een definitie van coaching. Coaching is dus een niet te specificeren vorm van begeleiden.

Het spiritueel woordenboek beschrijft het als volgt:

Coaching is een breed begrip. Een coach ondersteunt, begeleidt of adviseert een cliënt bij een (thematisch) vraagstuk. Dat kan heel praktisch zijn: hoe krijg ik mijn werk op orde? Maar het kunnen ook levensvraagstukken betreffen: hoe word ik gelukkiger? Er zijn zeer vele vormen van coaching, elk met een eigen invalshoek, zoals de wandelcoach, de natuurcoach enzovoort.

Wat doet een coach nu echt?

Je ziet al dat de definities van een coach niet eenduidig zijn. Dus wat doet een coach nu echt? Naar mijn idee zit het verschil tussen een coach, mentor en adviseur ‘m in het volgende:

De coach

Wat ik in mijn training heb geleerd, is dat een coach de coachee (degene die gecoacht wordt) helpt door vragen te stellen, waardoor inzicht verkregen wordt in de coachvraag en het leerdoel. Om zo met de coachee door middel van verschillende methoden (interventies) de coachee zijn of haar leerdoel te laten bereiken. Kern hier is dat de coachee de regie heeft en het zelf moet doen.

De mentor

Een mentor neemt je mee aan de hand en doet zaken voor. Dat is ook leren, maar dan uit tweede hand. Coachen is leren uit eerste hand (de coachee doet het immers zelf). Het verschil is dat je door coachen (vaak) sneller leert en het geleerde ook beter beklijft.

De adviseur

Adviseren is weer een hele andere tak van sport. Je geeft iemand advies over hoe iets anders gedaan kan worden. Het is het advies van de adviseur en nog niet zozeer het inzicht van degene die geadviseerd wordt.

Welke methode past bij de coachee?

Je ziet dat het allemaal nog niet zo eenvoudig is. Wat mij betreft zou het uitgangspunt van coaching moeten zijn dat je kijkt naar wat iemand wil leren en welke methode het beste bij diegene past. Dat maakt de keuze voor een coach, mentor of adviseur heel persoonlijk. Niet iedere coach past bij jou en wat mij betreft zit goede coaching ‘m daar in het vinden van de juiste match.

Mijn ervaring met coaching

Waar ik in mijn coachingstraining aan heb moeten werken, is het stellen van vragen, meer vragen en nóg meer vragen. Vervolgens dat samenvatten en toetsen of de (coach)vraag helder en duidelijk is, er een patroon is vast te stellen en tot slot met de coachee te bespreken wat te doen om dit patroon te doorbreken. Het is een zoektocht met voor mij als coach de valkuil dat ik het vraagstuk op wil lossen voor degene die het vraagstuk heeft, maar daar help ik diegene niet mee. Ook het adviseren moet ik loslaten. Ik moet achterover leunen, mijn mond houden en blijven controleren of we op de “goede” weg zijn door de juiste vragen te stellen.

Software testers coachen

Ik vind het super leerzaam en interessant om zo als coach aan het werk te zijn. In mijn dagelijkse werk als recruiter voor software testen interview ik kandidaten en pas ik de geleerde technieken toe. Het geeft me veel meer inzicht in de kandidaat en ik heb het gevoel dat het me nog beter in mijn werk maakt. En als ik dan zie dat ik een software tester een stuk op weg help dan geeft dat voldoening en energie. Dat is echt mooi om te ervaren.

Heb jij ervaring als coach of als coachee? Ik ben heel benieuwd en hoor er graag meer over!